Ty diwczyno sywa utkowyjdy, wyjdy na ułyciu chutko.Oj ne wyjdu i ne skażu,wyszlu tobi sestru taku samu. pieśń ukraińska Oj brat na brata meczem rubajeSestra sestrycy czary hotuje. kolęda ukraińska Ten tekst piszę, ponieważ trzeci miesiąc w moim kalendarzu obrzędowym (w oficjalnym kalendarzu kwiecień-maj) uważam za szczególnie związany z Dziewanną….
Wprowadzenie. Bóg może być mnogi W jednym ruskim rękopisie ze schyłku średniowiecza na pytanie „Ile jest niebios?” pada odpowiedź Perunъ jestъ mnogъ.[1, 920] Wtórują temu litewskie dajny (pieśni ludowe), w których Perkūnų yra daug (Perkunasów jest dużo), Perkūnai yra keturi (Perkunasów jest czterech; pojawiają się i inne liczby: 6, 7)….
Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja. Andrzeju, Andrzeju, dziewcząt dobrodzieju, wolę swą okaż, najmilszego pokaż! (polskie powiedzenia) Idziemy stademNa świat nasz pada cieńWilczą gromadę dziś czeka wielki dzień. TSA, Marsz wilków Pod znakiem wilka Któż nie słyszał o wróżbach w wigilię dnia św. Andrzeja (Jędrzeja)? To chyba najbardziej rozpoznawalny święty,…
Czaho, sonca, kala lesu chodzisz, A ŭ les nie zachodzisz? — Czaho ja budu zachadzić, A dzianiok karacić? Tady ja budu zachadzić, Jak budzie traŭka pasychać I listok apadać. — Czaho, tataczka, kala mianie jedziesz, A ka mnie nie zajedziesz? — Czaho ja budu k tabie zajażdżać I ciabie pabudżać?…
Nie ma stopy ziemi w starej Sławiańszczyźnie, żeby nie należała do tego rzędu słownego. Zarówno okrywa on osiadłe, jak i próżne miejsca, użyteczne i dzikie, wyniosłe i poziome, najeżone góry, jak doły i zapadłe bagna, czyste pola, jak zamierzchłe lasy, słowem, cała powierzchnia ziemi była stolicą naszych bogów i jedną…
Święci w chrześcijaństwie oficjalnie mają być pośrednikami między człowiekiem a bóstwem. W kulturze ludowej ich rola nieraz odbiega od tej definicji i bardziej sami przypominają bóstwa w politeistycznej religii (tak ich zresztą nieraz wprost określano, np. piwny bóg, kurzy bóg, koński bóg, Kasjan-bóg [1] [jeszcze do niego przejdziemy] u Słowian…
Bogowie w religiach ludów indoeuropejskich często miewali różne imiona i przydomki, np. Germanie zwali swojego naczelnego boga, opiekuna wojowników, archetypowego mędrca i władcę zaświatów Odynem, Alföðr tj. Wszechojcem, Walfödr tj. Ojcem Poległych, Hangagod tj. Bogiem Powieszonych, Grimnir tj. Zakapturzonym itd. Grecy zwali Zeusa np. Soter tj. Zbawcą, Patroos tj. Ojcowskim,…
Koniec lata kojarzy się na ogół z dożynkami/okrężnym, tj. świętowaniem końca zbioru plonów. Mniej znane, a godne uwagi są obrzędy związane z ogniem: tzw. żenienie komina na Białorusi, wesele świeczki na Ukrainie, białoruski bahacz (święto ognia bogacza). Chciałbym w tym artykule przypomnieć te zwyczaje. Żenienie komina opisał Pawieł Szejn (tł….
Słowianie, utrzymując się w pierwszym rzędzie z rolnictwa, wielką wagę przywiązywali do żniw. Od czasów przedchrześcijańskich z tym okresem związane były obrzędy, z których wyrosły współczesne zażynki (uroczystość rozpoczęcia żniw) i dożynki (zakończenie). Według pieśni, w okresie tym chodzi po ziemi, wśród zżętych łanów bóg, a także bogini. Jak zobaczymy,…
Wiadomo zaś, że Polacy w pierwszych swego narodu zawiązkach byli bałwochwalcami, i czcili wielką liczbę bogów i bogiń, jako to Jowisza, Marsa, Wenerę, Plutona, Dianę, Cererę, zaraziwszy się błędami innych ludów pogańskich. Nazywali zaś Jowisza w swoim języku Jeszą (Yesza), wierząc i mniemając, że od niego jako najwyższego boga wszystkie…