Święci jak z horroru

Święci w chrześcijaństwie oficjalnie mają być pośrednikami między człowiekiem a bóstwem. W kulturze ludowej ich rola nieraz odbiega od tej definicji i bardziej sami przypominają bóstwa w politeistycznej religii (tak ich zresztą nieraz wprost określano, np. piwny bóg, kurzy bóg, koński bóg, Kasjan-bóg [1] [jeszcze do niego przejdziemy] u Słowian…

Czytaj dalej

Imiona boga podziemi na ziemiach polskich

Jan Zrzavý - Veles

Bogowie w religiach ludów indoeuropejskich często miewali różne imiona i przydomki, np. Germanie zwali swojego naczelnego boga, opiekuna wojowników, archetypowego mędrca i władcę zaświatów Odynem, Alföðr tj. Wszechojcem, Walfödr tj. Ojcem Poległych, Hangagod tj. Bogiem Powieszonych, Grimnir tj. Zakapturzonym itd. Grecy zwali Zeusa np. Soter tj. Zbawcą, Patroos tj. Ojcowskim,…

Czytaj dalej

…Pochwalony święty ogień

Koniec lata kojarzy się na ogół z dożynkami/okrężnym, tj. świętowaniem końca zbioru plonów. Mniej znane, a godne uwagi są obrzędy związane z ogniem: tzw. żenienie komina na Białorusi, wesele świeczki na Ukrainie, białoruski bahacz (święto ognia bogacza). Chciałbym w tym artykule przypomnieć te zwyczaje. Żenienie komina opisał Pawieł Szejn (tł….

Czytaj dalej

Bogowie złotych łanów. Dożynki

Alfred Wierusz-Kowalski, „Dożynki”, 1910

Słowianie, utrzymując się w pierwszym rzędzie z rolnictwa, wielką wagę przywiązywali do żniw. Od czasów przedchrześcijańskich z tym okresem związane były obrzędy, z których wyrosły współczesne zażynki (uroczystość rozpoczęcia żniw) i dożynki (zakończenie). Według pieśni, w okresie tym chodzi po ziemi, wśród zżętych łanów bóg, a także bogini. Jak zobaczymy,…

Czytaj dalej

Łado i Leli. Słowiański mit odzwierciedlony w polskich obrzędach

Wiadomo zaś, że Polacy w pierwszych swego narodu zawiązkach byli bałwochwalcami, i czcili wielką liczbę bogów i bogiń, jako to Jowisza, Marsa, Wenerę, Plutona, Dianę, Cererę, zaraziwszy się błędami innych ludów pogańskich. Nazywali zaś Jowisza w swoim języku Jeszą (Yesza), wierząc i mniemając, że od niego jako najwyższego boga wszystkie…

Czytaj dalej